Hiện nay, an toàn vệ sinh thực phẩm đang là vấn đề đặc biệt quan trọng được nhiều người quan tâm. Thực phẩm không an toàn không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người mà còn tác động đến sự phát triển của kinh tế, văn hóa xã hội, an ninh chính trị của quốc gia.
Hoạt động kiểm tra, giám sát đảm bảo ATTP ở các bếp ăn tập thể trường học là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục để đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh.Trong tháng 12 năm 2020, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Nam Định tiến hành giám sát 20 bếp ăn tập thể trường học (14 trường mầm non, 5 trường tiểu học và 1 trường THCS) trên địa bàn tỉnh. Tham gia đoàn giám sát có lãnh đạo và chuyên viên của Chi cục, Phòng Giáo dục & Đào tạo và Trung tâm Y tế các huyện/TP.
Kết quả giám sát cho thấy toàn tỉnh hiện có: 110.032 học sinh ăn bán trú tại 519 bếp ăn ở 326 trường học các cấp, trong đó:Khối mầm non: 231 trường/414 bếp/96.304 suất ăn/1.127 nhân viên dinh dưỡng (Phòng GD&ĐT các huyện/TP không báo cáo thống kê số lớp mẫu giáo độc lập tư thục, nhóm trẻ). Khối tiểu học: 87 trường/97 bếp/12.161 suất ăn/366 nhân viên bếp; Khối THCS: 8 trường/8 bếp/1.167 suất ăn/25 nhân viên bếp; Khối THPT: 1 trường/1 bếp/300 suất ăn/4 nhân viên bếp.
Tất cả các trường mầm non thực hiện tự nấu ăn, hầu hết các trường ký hợp đồng với cơ sở cung cấp thực phẩm tại địa phương có sự quản lý của các cơ quan chức năng (Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP) và chính quyền địa phương (Bản cam kết đảm bảo ATTP), một số trường ký hợp đồng với các công ty cung cấp thực phẩm.
Các trường tiểu học, trung học cơ sở và THPT ký hợp đồng với các doanh nghiệp vào nấu tại trường, một số rất ít là tự tổ chức nấu cho học sinh.
Giám sát điều kiện vệ sinh cơ sở thấy phần lớn (80%) được thiết kế theo nguyên tắc 1 chiều, có hệ thống cống rãnh kín, vệ sinh thường xuyên; 60% bếp có trần, tường, sàn bếp phẳng, sáng màu, dễ vệ sinh; 15% có nhà ăn riêng biệt (nhà ăn, nhà đa năng); 100% có bồn rửa tay cho học sinh và cách biệt với khu vực ô nhiễm. Tuy nhiên 80% không có nhà vệ sinh riêng, 65 % không có khu thay đồ bảo hộ lao động cho nhân viên nhà bếp, 70% không có phòng kho thực phẩm riêng biệt.
Đối với điều kiện dụng cụ, trang thiết bị: 100% bếp có bàn cao >60 cm để chế biến TP và chia thức ăn; 100% dụng cụ và trang thiết bị trong nhà bếp dùng để chế biến, ăn uống bằng vật liệu không gây thôi nhiễm, dễ làm vệ sinh; 100% đủ nước sạch và hóa chất tẩy rửa theo quy định. Việc vệ sinh dụng cụ qua xét nghiệm độ sạch bẩn thấy đạt yêu cầu đối với bát ăn là 88%, với thìa đạt 80%, với khay chia thức ăn đạt 70% và cốc uống nước của các cháu đạt 65%.
Đối với nhân viên dinh dưỡng, nhân viên nấu bếp, tỷ lệ được xác nhận có kiến thức ATTP là 100%, tuy nhiên thực hành vệ sinh về ATTP đạt 95%.
Giám sát về thực phẩm thấy 100% thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, các trường có ký hợp đồng với các cơ sở cung ứng thực phẩm nhưng văn bản chưa chặt chẽ, chưa đầy đủ theo quy định (khó xử lý nếu xảy ra sự cố an toàn thực phẩm)… Hệ thống sổ sách kiểm thực 3 bước theo quy định được ghi chép cơ bản, nước dùng trong chế biến đạt tiêu chuẩn. Xét nghiệm thịt và sản phẩm thịt: 100% đạt yêu cầu, tuy nhiên một số bếp khi sử dụng thực phẩm bao gói sẵn chưa bảo quản đúng quy định.
Việc lưu mẫu thức ăn được 100% các bếp thực hiện nhưng 30% chưa đạt yêu cầu về niêm phong, ghi chép hủy mẫu…
Từ kết quả đợt giám sát, Chi cục kiến nghị ngành Giáo dục chỉ đạo các trường cần phối hợp với Hội cha mẹ học sinh, ban giám sát ATTP, công đoàn, cán bộ y tế học đường… thường xuyên kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất nguồn gốc thực phẩm, vệ sinh dụng cụ chế biến và ăn uống tại bếp ăn để hạn chế ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm, nâng cao chất lượng bữa ăn cho học sinh tại bếp ăn bán trú, đặc biệt với những trường đã ký hợp đồng với các cơ sở chuyên cung cấp thực phẩm và suất ăn không để tình trạng “khoán trắng” trách nhiệm cho các công ty cung cấp.
(BS Lê Lợi, Phó Chi cục trưởng cùng đoàn giám sát làm việc với trường MN Thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh)
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Nam Định